|
|
|
Fascisme.
In de jaren twintig waren er allerlei fascistische groepjes ontstaan, in het begin van de jaren dertig kwamen daar nog een paar nazipartijtjes bij - twee, even zelfs drie, met de eensluidende naam NSNAP. Globaal gesproken ontsproten al die groepjes aan de dezelfde gezindheid als de NSB. Ze waren anticommunistisch, tegen het liberalisme dat door het prediken van gelijkheid de weg voor beide eerstgenoemde stromingen had bereid, tegen het parlementaire stelsel, voor een krachtig gezag en bovenal nationalistisch.
Herstelbeweging.
De fascisten of, gemoedelijker aangeduid als de 'herstellers', waren aanhangers van de herstelgedachte die al meer dan een halve eeuw bestond, maar pas na 1917 (Russische Revolutie) en 1918 (einde van de Eerste Wereldoorlog) een crisisachtig karakter kreeg, soms een ziekteverschijnsel werd, binnen de samenleving die beheerst werd door de kontrasterende machten: democratie, kapitalisme, liberalisme en marxisme. Wat de Herstelbeweging beoogde, was de 'natuurlijke' orde der samenleving te herstellen van de schade, die de revolutionaire machten, van 1789 af, hadden aangericht. Niet alle gevolgen van die revoluties waren verkeerd, maar de beginselen in feite wel. In de natuurlijke orde waren bijvoorbeeld niet alle mensen gelijk, iedere groep had andere behoeften, deugden, rechten en plichten en in de harmonisering daarvan met het leven van de hele natie, hadden zowel liberalisme, marxisme als democratie gefaald.
Anti-democratie.
De opkomst van sterke anti-democratische groeperingen in de vroege jaren dertig was slechts een aspect van de in brede kring heersende opvatting dat het gezag in een crisis verkeerde en hersteld moest worden. In de naoorlogse jaren was men niet in staat gebleken zich daadwerkelijk aan het democratische systeem aan te passen. Toen de economie steeds meer ontregeld raakte, begon men meer waarde te hechten aan traditionele waarden. Wat in de voege jaren twintig nog slechts een randverschijnsel was geweest - de roep om herstel van gezag - was in de eerste jaren van het volgend decennium een gemeenplaats geworden.
|
Knoopsgatspelden van de Partito Nazionale Fascista,
de fascistische beweging van Italië
|
|
Dietse Bond.
Aan zijn optreden tegen het Belgisch Verdrag hield Mussert het lidmaatschap over van de Dietse Bond die in 1917 was opgericht onder anderen door Van Vessem met wie hij op voet van zakelijke vriendschap kwam te staan en die bij de actie tegen genoemd verdrag groot prestige had verworven. Doel van de Bond was het propageren van de Groot-Nederlandse gedachte, de opsplitsing van België langs de taalgrens en staatkundige vereniging van Nederland en Vlaanderen - en een cultureel aspect dat meer aanhangers had dan het eerste en dat culturele samenwerking tussen beide gebieden nastreefde.
Verbond van Nationalisten.
In 1928 was door dr. C.H.A. van der Mijle, arts in het Brabantse Heeze en de P.T.T. ambtenaar C.J. van Eijsden een Verbond van Nationalisten opgericht. Dr. van de Mijle was een eigenaardige dillitant-politicus, die vanaf 1923 leider was geweest van een 'Nationale Bond voor Bezuiniging' en, met verbazingwekkende hardnekkigheid, bij allerlei verkiezingen met een eigen lijst was opgetreden. Van Eijsden was lid geweest van het Verbond van Actualisten en bracht een aantal andere oud-actualisten mee in het nieuwe VNN. De naam van het blad dat het VNN ging uitgeven, De Nieuwe Vaderlander, wijst erop, dat het nieuwe verbond zich min of meer als erfgenaam van het VVA wilde presenteren. In de praktijk was hun 'nationalisme' voornamelijk een negatief begrip: anti-socialistisch, anti-communistisch en anti-pascifistisch.
De standaard van Mussert leek veel op dat van het Verbond van Nationalisten. Bij het VNN is het een gepantserde vuist dat een pijlenbundel vasthoudt, de vuist van het VNN wijst naar voren, van de NSB naar links.
Het Verbond van Nationalisten wordt ook wel de voorloper van de NSB genoemd.
|
Embleem van het Verbond van Nationalisten
|
|
Aardewerk profiel van generaal Snijders,
afm. 25 x 19 cm.
|
Het Verbond voor Nationaal Herstel.
Van de fascistische en rechtsautoritaire partijen was het Verbond voor Nationaal Herstel, in 1933 de eerste partij met aanhang van enige betekenis. Het Verbond stelde zich ten doel de nationale gedachte te bevorderen. Het was een extreem nationalistische, militaristische en kolonialistische organisatie.
Generaal C.J. Snijders.
Het initiatief tot zijn oprichting werd genomen door de oud-opperbevelhebber van land- en zeemacht uit de Eerste Wereldoorlog, generaal Snijders, in de herfst van 1932. In 1933 werd hij lijsttrekker.
Cornelis Jocobus Snijders, werd geboren in het Zeeuwse Nieuwe Tonge op 29 september 1852. Na de HBS, die hij niet had afgemaakt, volgde hij een opleiding als genie-officier op de Koninklijke Academie te Breda. In 1874 nam hij deel aan de tweede expeditie naar Atjeh. Terug in Nederland belandde hij uiteindelijk bij de generale staf. In 1914 werd hij op 31 juli benoemd tot opperbevelhebber van de gehele Land- en Zeemacht, hij was toen reeds 62 jaar.
Pro Duits.
Snijders was de mening toegedaan dat wanneer Nederland gedwongen zou worden om aan de oorlog (W.O.I) deel te nemen, het de kant van Duitsland zou moeten kiezen. Een strijd tegen het sterke Duitse leger achtte hij 'doelloos'. Het gerucht ging dan ook dat de generaal pro-Duits zou zijn geweest, maar het was niet meer dan een militaire afweging die hem tot zijn standpunt had gebracht. Trouwens de stemming in Nederland was over het algemeen meer anti-Engels dan anti-Duits. Dit had te maken met het brute optreden van de Britten in de Boerenoorlog in Zuid-Afrika tegen Nederlandse afstammelingen. Zijn standpunt had hem wel in conflict gebracht met het kabinet Cort van der Linden dat hem wilde ontslaan wegens defaitisme. Koningin Wilhelmina hield haar hand boven zijn hoofd en hij mocht aanblijven. Toen er echter door zijn toedoen ongeregeldheden uitbraken in een legerkamp bij Harskamp, kwam het alsnog tot het eervolle ontslag van Snijders op 11 november 1918.
Na de oorlog bleef Snijders zeer actief, zo heeft hij aan de basis gestaan van de Militaire Luchtvaart afdeling die in 1913 was opgericht, de voorganger van de Koninklijke Luchtmacht. Hij verzorgde talloze publicaties en reisde diverse malen naar Nederlands Indië. In de jaren dertig ging hij voor korte tijd de politiek in via het Verbond voor Nationaal Herstel. In 1933 werd Snijders als lijsttrekker verkozen tot de Tweede Kamer voor het Verbond voor Nationaal Herstel. Hij stond zijn zetel echter af aan William Westerman.
|
|
Afgebeeld:
1. Brief gericht aan Dr. H.H.A. van Gybland Oosterhoff, leider van het VNH.
2. Kaartje gebruikt bij de verkiezingen van 1937.
"Weg met Moscou, geen Mussert, Alleen Oranje!"
3. Deelnemersdiploma/lidmaatschapskaart.
4. Draagspeld Nationaal Herstel.
|
Correspondentie van de generaal, 1935.
|
|
Zocht het Verbond eerst nog contact met de NSB, in de latere jaren zag Het Verbond voor Nationaal Herstel de NSB als een bedreiging.
Hiernaast:
Brief van Anton Erwich aan Nol Nieuwpoort. Albert Kuyle, zijn broer Henk, de criminoloog dr. W.H. Pompe, de dichter Cor Galesloot en Anton Erwich hadden samen de Katholieke Stormers opgericht. Deze semi clandestiene organisatie streefde 'in aansluiting op verschillende Pauselijke Encyclieken, een Christelijk en sterk Staatsgezag, desnoods onder tijdelijke, eenhoofdige leiding na'. Anton Erwich is ook werkzaam geweest voor Zwart Front.
Daarnaast:
Brief van de priester Wouter Lutkie aan de heer Oosterhoff, leider van Nationaal Herstel. Wouter Lutkie heeft een grote rol gespeeld in het vroege Nederlandse fascisme. Hij werd direct in 1922 een vurig bewonderaar van Mussolini, enige jaren later maakte hij kennis met Erich Wichman met wie hij een hechte vriendschap sloot. Onder de vooraanstaande Nederlandse fascisten is Wouter Lutkie één der zeer weinige sympathieke figuren. Hij was heftig anti-nazi en anti-Duits.
|
V.l.n.r.
Manifest van het Verbond voor Nationaal Herstel, brochure, 12 genummerde bladzijden plus twee bladzijden om in te vullen mocht men lid willen worden.
Eenheidspolitiek door Nationale Concentratie. Oproep van het hoofdbestuur van Nationaal Herstel, tweede oplaag. Uitgegeven door het Publicatie Bureau van het Verbond voor Nationaal Herstel, s'Gravenhage, 1935, 24 blz. Met formulier om je als lid te melden voor het Verbond.
Krant 17 september 1935
Nationaal Herstel.
A.J.W. Harloff
Vanuit het Nationaal Herstel ging een vooraanstaande Nederlander over naar de NSB en wel A.J.W. Harloff, voormalig resident van Soerakarta. Begin twintiger jaren werd hij lid van de Raad van Indië te Batavia. Als resident van Soerakarta was hij gastheer geweest van Louis Couperus. In zijn boek "Oostwaarts" noemt Couperus Harloff een geboren heerser en diplomaat.
Terug in Nederland sloot Harloff zich aan bij het Verbond voor Nationaal Herstel en zat o.a. met generaal C.J. Snijders in het Comité van Initiatief van dit verbond. Hij schreef voor het orgaan van Nationaal Herstel, genaamd de Rijkseenheid, o.a. een artikel over het communistische gevaar in Nederlands Indië.
Binnen de NSB werd A.J.W. Harloff gemachtigde van Mussert voor Indische Zaken en was in die hoedanigheid hoofdkwartierfunctionaris met stamnummer 43162. Als een van de weinigen mocht hij Mussert tutoyeren.
Hiernaast:
Gipsen beeltenis van A.J.W. Harloff.
|
|
Zwart Front!
Onafhankelijk orgaan van het Nederlandsch Volksfascisme
ANFB, 15 februari 1934
De uitdrukking Zwart Front! als groet van de fascisten werd in de dagen van Erich Wichman gebruikt.
|
De Bezem
Terwijl het Verbond van Actualisten langzaam wegkwijnde, werden Alfred Haighton en Sinclair de Rochemont het eens over de oprichten van een nieuw orgaan. Op 9 december 1927 verscheen het eerste nummer van De Bezem, Fascistische Weekblad voor Nederland.
Het Verbond van Actualisten werd in het najaar van 1928 ontbonden; een restantje leden hergroepeerde zich onder leiding van dr. Van der Mijle tot een 'Verbond van Nationalisten'. De werkelijke opvolger van het VVA was de vereniging De Bezem, gesticht half december 1928 met als meest actieve leden Sinclair, Jan Baars (leider van de afdeling Amsterdam), de onderwijzer D.H. Querner, dr. Labouchère uit Utrecht en N.W.C. Brouwer.
In de winter van 1929 werd Jan Baars beschuldigd van ondeugdelijk kasbeheer. Jan Baars brak daarop met De Bezem. Na een ruzie tussen de fascist Sinclair en Haighton verscheen vanaf maart 1930 twee bladen onder de naam De Bezem: een nooduitgave van de berooide Sinclair en zijn discipelen en een Bezem-Haighton die terstond de loslopende Baars aantrok.
Het eerste openlijke en radicaal fascistische weekblad De Bezem werd het meest succesvolle fascistische blad in Nederland, vóór Volk en Vaderland van de NSB. Dat kwam vooral door het aandeel dat de in die tijd bekende fascist Wichman aan het blad leverde: "Bezem makkers, Bezem rakkers / laten wij dien baantjes stakkers smijten overboord! / Daarna: vegen, schrobben, boenen enzovoort!"
Jan Baars en het overgrote deel van de andere Bezem leden maakten zich op 29 juni 1932 zelfstandig in de Algemene Nederlandsche Fascisten Bond (ANFB).
Uiterst links: De Bezem, Fascistisch weekblad voor Nederland, vrijdag 5 september 1930, veertiendaagse nooduitgave. Redacteur H.A. Sinclair de Rochemont.
Daarnaast; De Fascist, Orgaan van den Algemeenen Nederlanschen Fascisten Bond, zaterdag 10 december 1932. Hoofdredacteur: M. Heijbroek.
|
|
Fascistisch strijdlied
De Fascist, officieel orgaan van de Algemene Nederlandse Fascisten Bond,
hoofdredacteur J.A. Baars
Daarnaast afgebeeld een bijgeknipt pamflet,
openbare vergadering van de
Algemene Nederlandse Fascisten Bond
|
|
|
|
NSNAP - Nationaal Socialistische Arbeiders Partij.
Op 16 december 1931 werd op een vervallen buitengoed bij Den Haag, 'De Brinckhorst', de Nationaal Socialistische Arbeiders Partij gesticht. De oprichter was een zekere Adalbert Smit, naast hem behoorde tot de eerste leden dr. Ernst Herman Ridder van Rappard; leider van de afdeling Amsterdam werd de journalist (tot 1931 aan De Telegraaf verbonden) Albert de Joode, geboren in 1891, die zich, daar zijn familienaam niet erg prettig was voor een nationaal-socialist - 'Albert van Waterland' noemde. De NSNAP was fanatieker dan de enkele weken later opgericht NSB van ir. Mussert. De partij viel later uiteen in een NSNAP van Rappard, een NSNAP van Adalbert Smit en een NSNAP van Van Waterland. Het laatste groepje werd later verdrongen door een NSNAP onder aanvoering van de hoogst zonderlinge gepensioneerde majoor Kruyt.
Links;
Officieel orgaan van de NSNAP van majoor Kruyt.
Beginselen NSNAP
|
|
Hiernaast:
Pamflet van de Landesgruppe Deutschland, NSNAP Majoor Kruyt.
Oproep tot een Führerbesprechung.
In dit pamflet wordt het vertrouwen in Kruyt opgezegd. Hij begrijpt de eenvoudige man niet en heeft geen enkel besef van kameraadschap en trouw zo staat er. De Landesgruppe Deutschland is in hem teleurgesteld want onder zijn leiding is de partij alleen maar kleiner geworden. Onder Kruyt zou de NSNAP in Duitsland ten onder gaan.
Bij de laatste "Führerbesprechung" stemden 30 plaatselijke leiders tegen Majoor Kruyt en alleen de 5 vertegenwoordigers uit Nederland stemden voor hem. Besloten werd toe te treden tot Zwart Front onder leiding van Arnold Meijer. Want zo staat er verder te lezen; "deze beweging is ten strengste anti-joods en hun ideeëngoed is dezelfde als de onze".
Mei 1937.
|
|
|
|
In het persbericht hiernaast staat dat de groep van de leden dat in Duitsland woont in conflict is gekomen met hun leider Majoor Kruyt. De landsleider in Duitsland, M.v.d.Heuvel, met het overgrote deel van de leden, waarover hij stond, zijn toegetreden tot Zwart Front. Van de leden van de partij Kruyt woont meer dan 2/3 deel in Duitsland. De opstand van de groep in Duitsland tegen Majoor Kruyt is dan ook een zeer gevoelige klap voor de hele partij.
De geplande "Führerbeschregung" in Essen ging niet door, op grond van het feit, dat in een officieele uiteenzetting van de beginselen van Zwart Front een passage staat over de leer van ras en bloed, welke blijkbaar de Duitse Gestapo onaangenaam heeft gevonden.
|
|
N.S.N.A.P. Leider Dr. Ernst Ridder van Rappard.
Dit was een zeer kleine partij en stond op een absoluut Duits standpunt. Dr. van Rappard wenste inlijving van Nederland bij Duitsland of wel een Nationaal Socialistische staat op republikeinse grondslag.
In een te Arnhem verspreidde affiche, werd deze groep genoemd: "De eerste, de sterkste, de onvervalste Hitler-partij in ons land, die streeft naar het radicale, 100% socialisme van het nieuwe Duitsland, ook hier.
Dr. Ernst Ridder van Rappard had enkele aanhangers in Arnhem en in het Duitse grensgebied o.a. te Bocholt.
In de brochure; "Duitsch blijft ons bloed", propageert Van Rappard de onverbiddelijke noodzaak, dat ons volk zich weer in zijn Duitsheid bewust wordt. Het Nationaal Socialisme van Hitler kan ons volk slechts redden, zo stelt hij.
|
|
|
Het Nieuwe Volk.
Strijdblad der NSNAP, landelijk leider; Dr. E.H. van Rappard.
24 januari 1941, 1e jaargang no. 4.
|
Van Rappard's appèl
"De NSNAP is tegen Mussert omdat zij germaansch nationaal is inplaats van "Hollandsch" nationaal, niet een staatje in een hoekje, maar dat een grote volksgemeenschap van alle nationaal socialisten in Europa nastreeft, de eeuwige neutraliteit van ons volk een karakterloosheid en een lafheid vindt, geen brug tussen twee volken, maar zelf volksgeheel wil zijn op den vasten grond van de germaansche eenheid en het vastland van Noord- en Midden Europa, in een onverbrekelijken band met Duitschland de enige redding van ons volk ziet en daarom dit broedervolk nooit op één lijn kan stellen met andere volken".
"Willen wij vrij en sterk worden, dan mogen wij ons niet langer laten vervreemden van ons eigen bloed en moeten wij ons weer bewust worden, dat wij als Nederlanders evengoed tot het grote volk der Duitschers behoren als de Saarlanders, Oostenrijkers en Sudeten. Wij moeten weer trots worden op het Duitse bloed in onze aderen, dat wij in ons volkslied reeds driehonderd jaar bezingen. Wie zich als Nederlander, d.w.z. Nederduitscher schaamt voor zijn duitse afkomst, is een volksverrader!"
"Wij blijven Nederlanders, maar wij willen aansluiten bij het Nationaal-Socialisme en dit Nationaal-Socialisme is en blijft Duits. Liever dan "Hollands" te sterven willen wij nationaal socialistisch leven en ons volk opheffen tot de Groot-Duitse volksgemeenschap en Europese voormacht der toekomst".
|
|
Neder Duitsch - Weder Duitsch
De NSNAP partij van Van Rappard maakte zich sterk voor annexatie van Nederland door Duitsland. In een aantal brochures van de NSNAP van Van Rappard, gaf hij te kennen voor aansluiting bij Duitsland te zijn. "Neder-Duitsch, Weder Duitsch" was zijn leus. Nederland moest weer bij Duitsland gaan horen.
In het voorjaar van 1941 neemt Ernst Henri Ridder Van Rappard dienst bij de Waffen SS en komt nadien bij de SS Panzerdivision 'Leibstandarte Adolf Hitler', waar hij opklimt tot SS Obersturmführer (luitenant eerste klas). Tegen hem wordt na de oorlog de doodstraf geëist, maar hij krijgt levenslang; in 1953 overlijdt hij.
Op het speldje hiernaast, van de NSNAP - Van Rappard, staat de leus weergegeven: Neder Duitsch Weder Duitsch onder het hakenkruis.
Daarnaast een soortgelijk speldje, zonder spreuk maar met oranje accent.
|
|
|
|
Wilt U de waarheid weten?
De propagandisten moesten het ietwat vertekende beeld dat de Nederlanders van de Führer hadden, retoucheren. Dat geschiedde dan door middel van een brochure met mooie foto's en idem informatie, getiteld: 'Wilt U de waarheid weten?' - 'Hitler, zooals men hem aan U getoond heeft, en zooals hij in werkelijkheid is'. De Hauptabteilung (Volksaufklärung und Propaganda) nam de huis-aan-huis verspreiding van ruim 150.000 exemplaren hiervan ter hand en verzorgde de verzending van nog eens 300.000 exemplaren.
De getoonde brochure komt uit het archief van de NSNAP van Van Rappard, vandaar de NSNAP stempel op de omslag.
|
|
Mouwband van de NSNAP
Wat is Nederlandsch?, brochure van de Fries Taido Tjapkema. Hierin betoogde hij dat de Friezen het meeste Noordse bloed in de aderen hadden, de Saksen iets minder, de Franken echter waren door alpiene invloeden schrikbarend verbasterd.
|
VERDINASO
Het Verbond van Dietsche Nationalisten was een in 1931 door Joris van Severen opgerichte Belgische fascistische beweging, die ook in Nederland aanhang kreeg.
in 1934 kwam er een Nederlandse afdeling tot stand met de medewerking van de drie redacteuren van De Christophore: de beeldhouwer Ernst Voorhoeve en de schrijvers Henri Bruning en Ernest Michel. Dit waren de drie leiders.
In België kreeg het Verdinaso naar schatting 3000 à 4000 leden. In Nederland bleef de aanhang beperkt tot ongeveer 500, onder wie nogal wat - veelal katholieke - studenten en intellectuelen. Concentraties van het anti-semitische Verdinaso waren er in Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Nijmegen en Groesbeek. In februari 1934 won Joris van Severen de hart van Ernst Voorhoeve die Rijksorganisatieleider van het Verdinaso in Nederland werd. De Verdinaso's afdeling in Voorhoeve's woonplaats Groesbeek werd in korte tijd de grootste afdeling - binnen twee maanden zelfs even groot als de hele afdeling Brussel.
|
|
Joris van Severen, geboren in 1894, was vanaf 1921 volksvertegenwoordiger voor de Vlaamse Frontpartij. In 1929 nam hij met een eigen lijst deel aan de parlementsverkiezingen. Hij nog zijn tweede man, de dichter Wies Moens, werden echter gekozen. Vanaf het voorjaar van 1931 werkte hij nu aan de vorming van een eigen politieke organisatie, die als doelstelling kreeg: tucht, hiërarchie en gezag. Omdat Van Severen voorstander was van de vereniging van Vlaanderen en Nederland in een 'Dietsche Volksstaat' keek hij daarbij uit naar mogelijke partners in Nederland. In oktober 1931 richttte Van Severen het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen op.
Het Verdinaso was een militante groepering dat behalve het scheld vocabulaire, ook het antisemitisme van de Duitse nazi's overnam. Hitler was volgens Van Severen nog te zachtzinnig: veel te langzaam joeg hij de joden Duitsland uit, de "Dietsers" zouden in "Dietsland" vlugger optreden - en als Dietsland zag Van Severen Vlaanderen plus Nederland maar minus de Friezen want die behoorden niet tot "het Dietse Volk".
Het Verdinaso zag de joden als kapitalistische parasieten; eigenlijk dienden zij uit 'Dietsland' te verdwijnen, 'uit liefde tot ons volk', schreef Voorhoeve in '34, 'en in laatste instantie ook tot hun eigen heil'. De weinig 'fatsoenlijke' joden zullen in Dietsland mogen leven, hoewel onder voortdurend scherp toezicht van de staat.
|
|
|
Hiernaast:
Ernst Voorhoeve, organisatieleider en propagandaleider van het Verdinaso Nederland zou zich "gaarne op de hoogte willen stellen van de organisatie "Rijkseenheid", van haar doel en haar werkzaamheid. Ik zou het daarom zeer op prijs stellen, wanneer U mij daarvoor de uitgaven van 'Rijkseenheid' wildet toezenden en mij t.z.t. in de gelegenheid willen stellen om met U kennis te maken en mij bij dit onderhoud nog nader te informeren".
De brief is gericht aan "den Wel. Ed., Zeer Gel. Heer Mr. Dr. H.A.A. Gybland Oosterhof" (De feitelijke leider van het Verbond voor Nationaal Herstel en de ziel van het politiek economisch weekblad "De Rijkseenheid").
|
Links:
De Nederlandse pers werd uiteraard regelmatig uitgenodigd om bijeenkomsten van het Verdinaso bij te wonen.
|
|
propaganda brochure
|
Na de bezetting heeft Ernst Voorhoeve zijn propaganda voortgezet om zijn politieke beginselen te verwezenlijken. Het Verdinaso was er van overtuigd dat binnen afzienbare tijd beperkende Duitse maatregelen op het gebied van de politieke actie zouden volgen en omdat ze geen heil zagen in een illegale actie ter verwezenlijking van hun doel, beschouwden ze de NSB als het enige platform waarop men een legale actie zouden kunnen doorvoeren. Daarbij komt, dat opheffing van hun beweging ze de mogelijkheid tot het stellen van eisen aan de NSB zou ontnemen. Voorhoeve sloot zich met zijn aanhang van ongeveer 200 man bij de NSB aan. De Verdinaso afdeling in zijn woonplaats Groesbeek, volgde hem niet, maar ging vrijwel in zijn geheel over naar Nationaal Front.
|
|
Op 9 november 1940 maakte Ernst Voorhoeve de vereniging van het Verdinaso met de NSB bekend. Hij meende dat hij de NSB met Nederlandse en Dinaso invloed zou kunnen doordringen. Hij kreeg de post van propagandaleider voor een jaarsalaris van 9000 gulden (voor die tijd een aanzienlijk bedrag). Uit zijn koker kwam de actie 'Duitschland wint op alle fronten' en de plakplaatjes 'Hier heerst de Engelsche ziekte'.
Rechts:
Nieuwjaarswens 1941:
"Werk met ons samen in de N.S.B. en 1941 zal ook voor U een gelukkig jaar zijn, een stap van belang naar vrijheid, de welvaart, den vrede".
Ernst Voorhoeve wilde zijn invoed ook op het vooral pro-Duitse propagandabeleid van het DVK (Departement van Voorlichting en Kunsten) laten gelden. Hij ondervond hierin de steun van Mussert die eveneens slechts één propaganda kende: propaganda voor de NSB. In het begin van 1942 wist Mussert met steun van Generalkommissar Schmidt te bereiken, dat Voorhoeve zowel de propaganda van de NSB als die van het DVK ging leiden. Als hoofd van de afdeling propaganda van het DVK trok Voorhoeve zich vrijwel niets aan van de richtlijnen van Goedewaagen. Zijn aanblijven was dan ook van korte duur: gesteund door Seyss Inquart schorste de secretaris generaal hem in juni 1942.
In het voorjaar van 1942 ging Voorhoeve naar Duitsland voor een militaire opleiding. Hij meldde zich misschien ook om van het gedoe in Nederland af te zijn als vrijwilliger voor het Oostfront. Uiteindelijk werd hij begin 1943 als gewoon soldaat aan het Russische front ingezet. Kort na zijn inzet aan het Oostfront was Voorhoeve ziek geworden. Tijdens zijn herstel in Oostenrijk had hij zijn politieke activiteiten hervat en als trouw volgeling van Mussert getracht de SS-invloed onder Nederlandse vrijwilligers te bestrijden. Zijn optreden leidde er toe dat hij in het najaar van 1943 uit het legioen werd ontslagen. De gevolgen reikten nog verder want terug in Nederland werd op aandrang van de Duitsers zijn nog altijd lopende schorsing bij het DVK omgezet in ontslag. Tevens eistte de bezetter het ontslag van Voorhoeve als propagandaleider van de NSB, wat ook geschiedde.
|
|
|
|
|
